تحلیل پایداری نظام‌های بهره‌‌برداری زراعی خانوادگی و تعاونی‌های تولید روستایی (مطالعه موردی: شهرستان آق‌قلا)

Authors

  • حسنعلی فرجی سبکبار دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
  • سید حسن مطیعی لنگرودی دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
  • علیرضا خواجه شاهکوهی دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران/ دانشگاه گلستلان
  • محمدرضا رضوانی دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
Abstract:

به کارگیری بی‌رویه نهاده‌های تولیدی به منظور افزایش عملکرد محصول طی دهه‌های اخیر و در نتیجه تخریب محیط زیست از یک طرف و ضرورت استمرار تولید در راستای امنیت غذایی از طرف دیگر، اهمیت توجه به پایداری نظام‌های بهره‌برداری را دو چندان کرده است. دراین میان نظام بهره‌‌برداری خانوادگی و تعاونی‌های تولید روستایی از جمله مهمترین و گسترده‌ترین نظام‌های بهره‌برداری زراعی محسوب می‌شوند که شناسایی میزان پایداری و تبیین عوامل مؤثر بر پایداری این نظام‌ها، موضوع مهم و کلیدی در نیل به توسعه پایدار روستایی محسوب می‌شود، در این راستا پژوهش حاضر در شهرستان آق‌قلا با هدف بررسی و تحلیل پایداری نظام‌‌های بهره‌‌برداری زراعی خانوادگی و تعاونی‌های تولید روستایی انجام گرفت. رویکرد غالب پژوهش، پیمایشی است و داده‌های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه و بهره‌گیری از روش نمونه‌گیری طبقه‌بندی چند مرحله‌ای، ‌به صورت مقطعی در سال زراعی 88-1387 از 190 بهره‌بردار در گروه خانوادگی و 150 بهره‌بردار در گروه تعاونی در شهرستان آق‎قلا گردآوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد 7/14 درصد بهره‌‌برداری‌های مورد مطالعه (اعم از تعاونی و خانوادگی) در وضعیت بسیار ناپایدار، 1/42 درصد ناپایدار، 1/22 درصد در وضعیت پایداری متوسط، 3/20 در وضعیت پایدار و بالاخره تنها 9/0 درصد از بهره‌برداران در وضعیت بسیار پایدار می‌باشند. همچنین مقایسه میانگین پایداری دو نظام بهره‌برداری مورد مطالعه نشان داد میزان پایداری نظام بهره‌برداری تعاونی در ابعاد سه‌گانه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی نسبت به نظام بهره‌‌برداری خانوادگی از وضعیت بهتری برخوردار است. همچنین نتایج تحلیل مسیر برای تبیین علی عوامل مؤثر بر پایداری نظام‌‌های بهره‌‌برداری نشان داد که 6 متغیر سرمایه‌گذاری، سن بهره-بردار، میزان مشارکت، اندازه زمین زراعی، دسترسی به نهاده‌ها و ماشین آلات دارای اثرات مستقیم و متغیرهای بهره‌‌برداری از منابع اطلاعاتی کشاورزی و سطح سواد بهره‌برداران، به طور غیرمستقیم بر سطح پایداری نظام‌های بهره‌برداری زراعی تأثیرگذار هستند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل پایداری نظام های بهره برداری زراعی خانوادگی و تعاونی های تولید روستایی (مطالعه موردی: شهرستان آق قلا)

به کارگیری بی رویه نهاده های تولیدی به منظور افزایش عملکرد محصول طی دهه های اخیر و در نتیجه تخریب محیط زیست از یک طرف و ضرورت استمرار تولید در راستای امنیت غذایی از طرف دیگر، اهمیت توجه به پایداری نظام های بهره برداری را دو چندان کرده است. دراین میان نظام بهره برداری خانوادگی و تعاونی های تولید روستایی از جمله مهمترین و گسترده ترین نظام های بهره برداری زراعی محسوب می شوند که شناسایی میزان پایدا...

full text

تحلیل فضایی پایداری کالبدی سکونتگاهای روستایی (مطالعه موردی شهرستان مهدیشهر)

امروزه باتوجه به اهمیت همه جانبه که پایداری به عنوان پارادایم حاکم در موضوع توسعه بدست آورده، پرداختن به توسعه پایدار کالبدی روستایی کاری در خور ویژه است. عواملی همچون ارتفاع، شیب، ساختار زمین شناسی، گسل، منابع آب، خاک، پوشش گیاهی و کاربری اراضی، راههای دسترسی، فاصله سکونتگاهها و غیره، بسترهای بسیارمناسبی برای پایداری کالبدی بشمار می آید و نقش موثرتری نسبت به سایر عوامل دارند، پایداری روستایی ب...

full text

بررسی میزان رضایت اعضا از عملکرد اقتصادی و اجتماعی تعاونیهای روستایی مطالعه موردی تعاونیهای روستایی شهرستان مشهد

 پژوهش حاضر در سال 1387 با هدف بررسی میزان رضایت اعضای شرکتهای تعاونی روستایی از عملکرد اقتصادی و اجتماعی تعاونیهای روستایی در سطح شهرستان مشهد صورت گرفته است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی پیمایشی بوده است. جامعه آماری این پژوهش تمام مدیران و تعدادی از اعضای شرکتهای تعاونی روستایی فعال در سطح شهرستان مشهد را در بر می‌گیرد که به ترتیب به شیوه تمام شماری مدیران و نمونه گیری طبقه‌ای اعضای تعا...

full text

برآورد کارایی اقتصادی تعاونیهای تولید کشاورزی مطالعه موردی شهرستان سیرجان

هدف از انجام این تحقیق، تعیین کارایی اقتصادی و عوامل مؤثر بر آن با استفاده از تابع مرزی تصادفی برای شرکتهای تعاونی تولید کشاورزی شهرستان سیرجان در سال 1389 است. به این منظور داده‌های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار Frontier 4.1 تجزیه و تحلیل شدند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که متوسط کارایی اقتصادی تعاونیهای تولید کشاورزی شهرستان سیرجان 73 درصد است. همچنین میزان ارزش سرمایه کنونی شرکت با سو...

full text

تحلیل عوامل موثردر پایداری مسکن روستایی مطالعه موردی: سکونتگاه‌های روستایی بخش چاروسا، شهرستان کهگیلویه

مسکن از جمله مهم­ترین مسائلی است که انسان­ها همواره با آن دست به گریبان بوده و در تلاش برای رفع این مساله و یافتن پاسخی مناسب و معقول برای آن بوده اند. مشکل مسکن موضوعی است که امروزه همه کشورها را به نوعی، متناسب با شرایطشان، گرفتار ساخته است. امروزه مبحث مسکن پایدار جزئی از مباحث استراتژیکی اجتماعات پایدار است. مسکن پایدار روستایی را می توان یکی از شاخص های مهم در توسعه و عمران روستایی محسوب ن...

full text

بررسی میزان رضایت اعضا از عملکرد اقتصادی و اجتماعی تعاونیهای روستایی مطالعه موردی تعاونیهای روستایی شهرستان مشهد

پژوهش حاضر در سال 1387 با هدف بررسی میزان رضایت اعضای شرکتهای تعاونی روستایی از عملکرد اقتصادی و اجتماعی تعاونیهای روستایی در سطح شهرستان مشهد صورت گرفته است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی پیمایشی بوده است. جامعه آماری این پژوهش تمام مدیران و تعدادی از اعضای شرکتهای تعاونی روستایی فعال در سطح شهرستان مشهد را در بر می­گیرد که به ترتیب به شیوه تمام شماری مدیران و نمونه گیری طبقه­ای اعضای تعاو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2-41  issue 3

pages  323- 333

publication date 2010-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023